Rechtsbijstandverzekeraars en het recht op vrije advocaatkeuze

10 september 2009 – Het Hof van Justitie heeft in een uitspraak geoordeeld dat in een massaschadezaak een verzekerde met een rechtsbijstandsverzekering zelf een advocaat moet kunnen kiezen.

De betreffende verzekerde uit Oostenrijk, Eschig had geld belegd bij beleggingsmaatschapij AMIS en dat bedrijf was insolvent geworden. Aangezien er meerdere gedupeerden waren die een beroep deden op de bij UNIQA afgesloten rechtsbijstandverzekering, beriep UNIQA zich op een speciale clausule. In deze clausule was bepaald dat UNIQA één rechtshulpverlener mag inschakelen voor alle betrokken verzekerden wanneer een groot aantal verzekeringsnemers schade lijdt door hetzelfde feit. Eschig was het daar niet mee eens. De zaak kwam uiteindelijk bij het Hof EG terecht en het hof stelde Eschig in het gelijk; hij mag zelf zijn advocaat kiezen.

 

Het Hof overweegt dat uit de ontstaansgeschiedenis van de richtlijn[1] kan worden afgeleid dat er een recht op vrije advocaatkeuze bestaat voor rechtsbijstandverzekerden als het gaat om gerechtelijke of administratieve procedures, ongeacht of er sprake is van een belangenconflict. Vast staat dat de gemeenschapswetgever niet in een afwijkende regeling heeft voorzien voor het geval dat een groot aantal verzekeringsnemers schade lijdt door hetzelfde feit. Bij massaschades kan de rechtsbijstandverzekeraar zich dan ook niet het recht voorbehouden om zelf de rechtshulpverlener voor alle betrokken verzekerden te kiezen.

 

Het recht van een rechtsbijstandverzekerde op vrije advocaatkeuze is ruimer dan alleen in het geval dat er een procesmonopolie geldt. Ook als er moet worden geprocedeerd bij de kantonrechter, in het geval van een ontslagvergunningsprocedure bij UWV Werkbedrijf, een procedure in het bestuursrecht of in arbitrageprocedures, heeft de verzekerde het recht om zelf een advocaat te kiezen. Bij verzekerden, maar ook bij advocaten, bestaat hierover niet zoveel bekendheid. De rechtsbijstandverzekeraars zelf zijn op dit punt overigens ook niet scheutig met het informeren van hun (potentiële) verzekerden.

 

 

Bron: Letsel & Schade 2009 nr 4



[1] Richtlijn 87/344 EEG van de Raad van 22 juni 1987 tot coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende de rechtsbijstandsverzekering (PB L 185, blz. 77), hierna: ‘de richtlijn’.