Mag een werkgever eenzijdig de arbeidsovereenkomst wijzigen?

Een arbeidsovereenkomst heeft bijzondere kenmerken die vooral hieruit voortvloeien dat een werknemer een positie heeft waarin hij afhankelijk is van zijn werkgever.

Niettemin is een arbeidsovereenkomst in de kern een overeenkomst als alle andere. Dat brengt met zich dat een contractspartij, meestal zal dat de werkgever zijn, niet zomaar eenzijdig de arbeidsovereenkomst mag wijzigen. Daar moet de werknemer uitdrukkelijk mee instemmen tenzij de werkgever in de arbeidsovereenkomst uitdrukkelijk heeft bedongen dat hij eenzijdig de arbeidsovereenkomst mag wijzigen. Van dat recht mag de werkgever echter niet snel gebruik maken. Hij zal telkens moeten aantonen dat hij daarbij een zwaarwegend  belang waarvoor het belang van de werknemer redelijkerwijs moet wijken.

Een werkgever mag dus niet lichtvaardig besluiten om een werknemer over te plaatsen van Terneuzen naar een vestiging in Groningen. Ontbreekt een wijzigingsbeding dan moet de werkgever overeenstemming met de werknemer bereiken over aanpassing van de arbeidsovereenkomst. Het is vaste rechtspraak dat de werkgever daarbij moet aantonen dat hij in gewijzigde omstandigheden op het werk (bijvoorbeeld terugloop van klandizie) redelijkerwijs aanleiding heeft kunnen vinden om een wijzigingsvoorstel te doen aan de werknemer en dat dat voorstel ook een redelijk voorstel is. Als dat vaststaat, moet vervolgens het belang van de werkgever bij het doorvoeren van de wijziging worden afgewogen tegen de belang van de werknemer dat alles bij het oude blijft.

De kantonrechter in Eindhoven heeft onlangs toegestaan dat een werkgever, een ziekenhuis, een psycholoog die op meerdere vakgebieden werkte, de instructie gaf zich te specialiseren in en te gaan werken op één vakgebied. Het ziekenhuis had een instructie gegeven en geen overleg gevoerd. De rechter keurde dit, gelet op de specifieke omstandigheden van het geval, goed. Deze uitspraak is echter een witte raaf. De hoofdregel blijft als hierboven omschreven, namelijk dat een werkgever niet snel een arbeidsovereenkomst eenzijdig mag wijzigen.